Tuesday, October 6, 2020

ЁЯМ┐ рдЖрдпुрд░्рд╡ेрдж - рдЬाрдпрдлрд▓ & рдЬाрд╡िрдд्рд░ी


рдоिрд░िрд╕्рдЯिрдХा рдиाрдордХ рд╡ृрдХ्рд╖ рд╕े рдЬाрдпрдлрд▓ рддрдеा рдЬाрд╡िрдд्рд░ी рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ोрддी рд╣ै। рдоिрд░िрд╕्рдЯрдХा рдХी рдЕрдиेрдХ рдЬाрддिрдпाँ рд╣ैं рдкрд░ंрддु рд╡्рдпाрдкाрд░िрдХ рдЬाрдпрдлрд▓ рдЕрдзिрдХांрд╢ рдоिрд░िрд╕्рдЯिрдХा рдл्рд░ैрдЧ्рд░ैंрд╕ рд╕े рд╣ी рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ोрддा рд╣ै। рдоिрд░िрд╕्рдЯिрдХा рдк्рд░рдЬाрддि рдХी рд▓рдЧрднрдЧ реореж рдЬाрддिрдпाँ рд╣ैं, рдЬो рднाрд░рдд, рдЖрд╕्рдЯ्рд░ेрд▓िрдпा рддрдеा рдк्рд░рд╢ंрдд рдорд╣ाрд╕ाрдЧрд░ рдХे рдж्рд╡ीрдкों рдоें рдЙрдкрд▓рдм्рдз рд╣ैं। рдпрд╣ рдкृрдердЧ्рд▓िंрдЧी (рдбाрдпोрд╢िрдпрд╕, dioecious) рд╡ृрдХ्рд╖ рд╣ै। рдЗрд╕рдХे рдкुрд╖्рдк рдЫोрдЯे, рдЧुрдЪ्рдЫेрджाрд░ рддрдеा рдХрдХ्рд╖рд╕्рде (рдПрдХ्рд╕िрд▓рд░ी, axillary) рд╣ोрддे рд╣ैं।

рдоिрд░िрд╕्рдЯिрдХा рд╡ृрдХ्рд╖ рдХे рдмीрдЬ рдХो рдЬाрдпрдлрд▓ рдХрд╣рддे рд╣ैं। рдпрд╣ рдмीрдЬ рдЪाрд░ों рдУрд░ рд╕े рдмीрдЬोрдкांрдЧ (aril) рдж्рд╡ाрд░ा рдвँрдХा рд░рд╣рддा рд╣ै। рдпрд╣ी рдмीрдЬोрдкांрдЧ рд╡्рдпाрдкाрд░िрдХ рдорд╣рдд्рд╡ рдХा рдкрджाрд░्рде рдЬाрд╡िрдд्рд░ी рд╣ै। рдЗрд╕ рд╡ृрдХ्рд╖ рдХा рдлрд▓ рдЫोрдЯी рдиाрд╢рдкाрддी рдХे рд░ूрдк рдХा рез рдЗंрдЪ рд╕े рдбेрдв़ рдЗंрдЪ рддрдХ рд▓ंрдмा, рд╣рд▓्рдХे рд▓ाрд▓ рдпा рдкीрд▓े рд░ंрдЧ рдХा рдЧूрджेрджा рд╣ोрддा рд╣ै। рдкрд░िрдкрдХ्рд╡ рд╣ोрдиे рдкрд░ рдлрд▓ рджो рдЦंрдбों рдоें рдлрдЯ рдЬाрддा рд╣ै рдФрд░ рднीрддрд░ рд╕िंрджूрд░ी рд░ंрдЧ рдХा рдмीрдЬोрдкांрдЧ рдпा рдЬाрд╡िрдд्рд░ी рджिрдЦाрдИ рджेрдиे рд▓рдЧрддी рд╣ै। рдЬाрд╡िрдд्рд░ी рдХे рднीрддрд░ рдЧुрдард▓ी рд╣ोрддी рд╣ै, рдЬिрд╕рдХे рдХाрд╖्рдард╡рдд् рдЦोрд▓ рдХो рддोрдб़рдиे рдкрд░ рднीрддрд░ рдЬाрдпрдлрд▓ (nutmeg) рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ोрддा рд╣ै। рдЬाрдпрдлрд▓ рддрдеा рдЬाрд╡िрдд्рд░ी рд╡्рдпाрдкाрд░ рдХे рд▓िрдпे рдоुрдЦ्рдпрдд: рдкूрд░्рд╡ी рдИрд╕्рдЯ рдЗंрдбीрдЬ рд╕े рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ोрддा рд╣ैं।



рдЬाрдпрдлрд▓ рдФрд░ рдЬाрд╡िрдд्рд░ी рдХा рд╕्рд╡ाрдж рдЧुрдг рд▓рдЧрднрдЧ рд╕рдоाрди рд╣ोрддा рд╣ै, рдЬाрдпрдлрд▓ рдеोрдб़ा рдЕрдзिрдХ рдоीрдаा рд╣ोрддा рд╣ै рд╡рд╣ीं рдЬाрд╡िрдд्рд░ी рдХा рд╕्рд╡ाрдж рдЕрдзिрдХ рд╕्рд╡ाрджिрд╖्рдЯ рд╣ोрддा рд╣ै। рдЕрдХ्рд╕рд░ рдЬाрд╡िрдд्рд░ी рдХो рд╣рд▓्рдХे рдЦाрдж्рдп рдкрджाрд░्рдеों рдоें рдЗрд╕рдХे рдиाрд░ंрдЧी рдФрд░ рдХेрд╕рд░िрдпा рд░ंрдЧ рдХे рдХाрд░рдг рдк्рд░рдпोрдЧ рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै। рдЬाрдпрдлрд▓ рдоें рдЕрддिрд░िрдХ्рдд рд░ूрдк рд╕े рдЪीрдЬ़ рд╕ॉрд╕ рдоिрд▓ाрдиे рд╕े рд╡рд╣ рдФрд░ рднी рд╕्рд╡ाрджिрд╖्рдЯ рд╣ो рдЬाрддा рд╣ै рдФрд░ рд╡рд╣ рд╕рдмрд╕े рддाрдЬा рдЕंрдЧीрдаी рд╣ै (рдЕंрдЧीрдаी рдЬाрдпрдлрд▓ рджेрдЦें). рдо्рдпूрд▓्рдб рд╕ाрдЗрдбрд░(рдмिрдиा рдЕрд▓्рдХोрд╣рд▓ рд╡ाрд▓ा рд╕ेрдм рдХी рдорджिрд░ा),рдо्рдпूрд▓्рдб рд╢рд░ाрдм рдФрд░ рдПрдЧ्рдЧрдиोрдЧ рдоें рдЬाрдпрдлрд▓ рдПрдХ рдкрд░ंрдкрд░ाрдЧрдд рдорд╕ाрд▓ा рд╣ै।



рднूрдоि рдЬाрдпрдлрд▓ рдХे рднाрдк рдЖрд╕рд╡рди рдж्рд╡ाрд░ा рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рддेрд▓ рдк्рд░ाрдк्рдд рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै рдФрд░ рдЗрдд्рд░ाрджि рд╕ुрдЧंрдзिрдд рд╡рд╕्‍рддुрдНं рдпा рд╕ाрдордЧ्рд░ी рдФрд░ рджрд╡ा рдоें рдЙрдж्рдпोрдЧों рдоें рднाрд░ी рдоाрдд्рд░ा рдоें рдЗрд╕рдХा рдЗрд╕्рддेрдоाрд▓ рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै। рдпрд╣ рддेрд▓ рд░ंрдЧрд╣ीрди рдпा рд╣рд▓्рдХा рдкीрд▓े рд░ंрдЧ рдХी рд╣ोрддी рд╣ै рдФрд░ рдЗрд╕рдоें рдЬाрдпрдлрд▓ рдХी рдЦुрд╢рдмू рдФрд░ рд╕्рд╡ाрдж рдЖрддी рд╣ै। рдУрд▓िрдпोрдХेрдоिрдХрд▓ рдЙрдж्рдпोрдЧ рдХे рд▓िрдП рдЗрд╕рдХे рдЕрдиेрдХ рдЕंрд╢ рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рд╣ोрддे рд╣ैं рдФрд░ рдмेрдХ рдХिрдпा рд╣ुрдП рдкрджाрд░्рдеों, рд╕ीрд░рдк्рд╕, рдкेрдп рдкрджाрд░्рдеों рдФрд░ рдоिрдаाрдИ рдоें рдПрдХ рдк्рд░ाрдХृрддिрдХ рдЦाрдж्рдпрдкрджाрд░्рде рдХे рд╕्рд╡ाрдж рдХे рд▓िрдП рдЗрд╕рдХा рдк्рд░рдпोрдЧ рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै।


рдЬाрдпрдлрд▓ рдХे рдлाрдпрджे :



1.рдЕрдЧрд░ рдЖрдкрдХी рдЖंрдЦों рдкрд░ рдХोрдИ рдЧांрда рдмрди рдЬाрдП рдпा рдЧुрд╣ेрд░ी рд╣ो рдЬाрдПं, рддो рдРрд╕े рдоें рдЬाрдпрдлрд▓ рдХो рдШिрд╕рдХрд░ рд▓рдЧाрдиे рд╕े рдХुрдЫ рд╣ी рджिрдиों рдоें рд▓ाрдн рдоिрд▓рддा рд╣ै। рд▓ेрдХिрди рдЬ्рдпाрджा рдмрдб़ी рд╕рдорд╕्рдпा рд╣ोрдиे рдкрд░ рдбॉрдХ्рдЯрд░ рдХी рд╕рд▓ाрд╣ рдЬрд░ुрд░ рд▓ें।

2.рдЬाрдпрдлрд▓ рдоें рд╡िрдЯाрдоिрди рдП, рдмी, рд╕ी рднрд░рдкूрд░ рдоाрдд्рд░ा рдоें рдкाрдПं рдЬाрддे рд╣ैं। рдЗрд╕рд▓िрдП рд╕рд░्рджिрдпों рдоें рдЬाрдпрдлрд▓ рдХा рдмेрд╣рдж рд╣ी рдХрдо рдоाрдд्рд░ा рдоें рдиिрдпрдоिрдд рд╕ेрд╡рди рдХрд░рдиे рд╕े рдЗрдо्рдпूрди рд╕िрд╕्рдЯрдо рдордЬрдмूрдд рд╣ोрддा рд╣ै।

 3.рд╕्рдЯाрдЗрд▓рдХ्рд░ेрдЬ рдХे рдоुрддाрдмिрдХ ,рдЬाрдпрдлрд▓ рдорд╕्рддिрд╖्рдХ рдФрд░ рдоाрдирд╕िрдХ рд░ोрдЧों рд╕े рдЬुрдб़ी рд╕рдорд╕्рдпाрдУं рдоें рдмेрд╣рдж рдлाрдпрджेрдоंрдж рд╣ोрддा рд╣ै। рдЬाрдпрдлрд▓ рдоें рдоौрдЬूрдж рдПंрдЯीрдХॉрди्рд╡рд▓рд╕ेंрдЯ рдиाрдордХ рддрдд्рд╡ рдХी рд╡рдЬрд╣ рд╕े рд╢рд░ीрд░ рдоें рдм्рд▓рдб рд╕рд░्рдХुрд▓ेрд╢рди рдмेрд╣рддрд░ рд╣ोрддा рд╣ै। рдЗрд╕рдХे рд╕ाрде рд╣ी рдоूрдб рднी рдЕрдЪ्рдЫा рд░рд╣рддा рд╣ै।

4. рд▓рдЧाрддाрд░ рдЯेंрд╢рди рдоें рд░рд╣рдиे рд╕े рдбिрдк्рд░ेрд╢рди рдЬैрд╕ी рдЧंрднीрд░ рдоाрдирд╕िрдХ рдмीрдоाрд░ी рд╣ोрдиे рдХा рдЦрддрд░ा рдмрдв़ рдЬाрддा рд╣ै। рдРрд╕े рдоें рдпрджि рдмрд╣ुрдд рдХрдо рдоाрдд्рд░ा рдоें рдЬाрдпрдлрд▓ рдХा рд╕ेрд╡рди рдХрд░рдиा рд▓ाрднрджाрдпрдХ рд╣ोрддा рд╣ै। рдЬाрдпрдлрд▓ рд╢рд░ीрд░ рдоें рд░рдХ्рдд рд╕ंрдЪрд░рдг рдХो рджुрд░ुрд╕्рдд рд░рдЦрдиे рдХे рд╕ाрде рдПंрдЯी рдбिрдк्рд░ेрд╕ेंрдЯ (anti–depressant) рдХी рддрд░рд╣ рдХाрдо рдХрд░рддा рд╣ै। 

5. рдЕрдЧрд░ рдЖрдк рд░ाрдд рдоें рдиींрдж рди рдЖрдиे рдХी рдмीрдоाрд░ी рд╕े рдкрд░ेрд╢ाрди рд░рд╣рддे рд╣ैं рдпा рд░ाрдд рдоें рдмाрд░-рдмाрд░ рдиींрдж рдЯूрдЯрддी рд╣ै, рддो рдРрд╕े рдоें рдЖрдк рдЧрд░्рдо рджूрдз рдоें рдПрдХ рдЪुрдЯрдХी рдЬाрдпрдлрд▓ рдкाрдЙрдбрд░ рдХा рд╕ेрд╡рди рдХрд░ें рдпा рдЬाрдпрдлрд▓ рдХो рдШिрд╕ рдХрд░ рдкрд▓рдХों рдкрд░ рд▓рдЧाрдПं, рд▓ाрдн рдоिрд▓ेрдЧा।

6.рдЬाрдпрдлрд▓ рдоें рдПंрдЯी рдмैрдХ्рдЯीрд░िрдпрд▓ рдЧुрдгों рдХे рд╕ाрде рдПंрдЯी рдЗंрдлेрд▓्рдоेंрдЯрд░ी рддрдд्рд╡ рднी рдкाрдП рдЬाрддे рд╣ैं। рдЬिрд╕рд╕े рдЬोрдб़ों рдоें рджрд░्рдж рдпा рд╕ूрдЬрди рдЖрдиे рдкрд░ рдЬाрдпрдлрд▓ рдХा рддेрд▓ рд▓рдЧाрдиे рд╕े рд▓ाрдн рдоिрд▓рддा рд╣ै।

7. рдЬाрдпрдлрд▓ рдХो рджूрдз рдоें рдШिрд╕рдХрд░ рд░ोрдЬाрдиा рдЪेрд╣рд░े рдкрд░ рд▓рдЧाрдиे рд╕े рдХीрд▓ рдоुंрд╣ाрд╕ों рдХी рд╕ूрдЬрди рд╕े рдЫुрдЯрдХाрд░ा рдоिрд▓рддा рд╣ै। рдЗрд╕рдХे рд╕ाрде рд╣ी рдд्рд╡рдЪा рдХी рд░ंрдЧрдд рдоें рдиिрдЦाрд░ рдЖрддा рд╣ै। рдХ्рдпोंрдХि рдЬाрдпрдлрд▓ рдоें рдПंрдЯीрдлंрдЧрд▓,рдПंрдЯी рдмैрдХ्рдЯीрд░िрдпрд▓ рдЧुрдгों рдХे рд╕ाрде рдПंрдЯी рдЗंрдлेрд▓्рдоेंрдЯрд░ी рддрдд्рд╡ рднрд░рдкूрд░ рдоाрдд्рд░ा рдоें рдкाрдП рдЬाрддे рд╣ैं।

8. рд╕рд░्рджी рдХे рдоौрд╕рдо рдоें рдмрдЪ्рдЪों рдХो рд╕рд░्рджी-рдЬुрдХाрдо рд╕े рдХी рд╕рдорд╕्рдпा рд╣ोрдиे рдкрд░ рдЬाрдпрдлрд▓ рдХे рддेрд▓ рдХी рдХुрдЫ рдмू्ंрджे рд▓рдЧाрдХрд░ рд╣рд▓्рдХे рд╣ाрде рд╕े рдоाрд▓िрд╢ рдХрд░ें। рд▓ाрдн рдЬрд▓्рджी рдоिрд▓ेрдЧा। 

9.рд╣ेрд▓्рдерд▓ाрдЗрди рдХे рдоुрддाрдмिрдХ, рдЬाрдпрдлрд▓ рдХा рд╕ेрд╡рди рдХрд░рдиे рд╕े рдХाрдоेрдЪ्рдЫा рдпाрдиि (Sex Power)рдоें рд╡ृрдж्рдзि рд╣ोрддी рд╣ै। рджрдХ्рд╖िрдг рдПрд╢िрдпा рдоें рдпौрди рд╡िрдХाрд░ों рдХो рджूрд░ рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рдЬाрдпрдлрд▓ рдХा рдЙрдкрдпोрдЧ рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै।

10.рдЕрдЧрд░ рдЖрдкрдХे рдкेрдЯ рдоें рджрд░्рдж рдпा рдЧैрд╕ рдХी рд╕рдорд╕्рдпा рд░рд╣рддी рд╣ै рддो рдРрд╕े рдоें рдмрддाрд╢े рдоें рдЬाрдпрдлрд▓ рдХे рддेрд▓ рдХी рдХुрдЫ рдмूंрджों рдХा рд╕ेрд╡рди рдХрд░рдиे рд╕े рд▓ाрдн рдоिрд▓рддा рд╣ै। 


* рдЬाрдпрдлрд▓ рдХे рдиुрдХрд╕ाрди – 



• рдЬाрдпрдлрд▓ рдХा рдЕрдзिрдХ рдоाрдд्рд░ा рдоें рдЙрдкрдпोрдЧ рд╣ाрдиिрдХाрд░рдХ рд╣ोрддा рд╣ै। рдЕрдЧрд░ рдЖрдк рдЗрд╕ рдХा рдЕрдзिрдХ рдоाрдд्рд░ा рдоें рд╕ेрд╡рди рдХрд░рддे рд╣ैं рддो рдШрдмрд░ाрд╣рдЯ, рдирд╕ों рдХी рдХрдордЬोрд░ी, рд╣ाрдЗрдкोрдерд░्рдоिрдпा, рдЪрдХ्рдХрд░ рдЖрдиा, рдорддрд▓ी рдФрд░ рдЙрд▓्рдЯी рдЬैрд╕ी рд╕рдорд╕्рдпा рд╣ो рд╕рдХрддी рд╣ै।

• рдЬाрдпрдлрд▓ рджूрд╕рд░े рдирдЯ्рд╕ рд╕े рдЕрд▓рдЧ рд╣ै। рдирдЯ्рд╕ рд╕े рдПрд▓рд░्рдЬी рд╣ोрдиे рдкрд░ рднी рдЖрдк рдЬाрдпрдлрд▓ рдХा рдЙрдкрдпोрдЧ рдХрд░ рд╕рдХрддे рд╣ैं। рдЬाрдпрдлрд▓ рдХा рдЙрдкрдпोрдЧ рдХाрдлी рд╕ुрд░рдХ्рд╖िрдд рд╣ोрддा рд╣ै।


* рд░ोрдЬाрдиा рдЗрддрдиी рдоाрдд्рд░ा рдоें рдЬाрдпрдлрд▓ рд▓ें  : - 

1. рд╡рдпрд╕्рдХों рдХे рд▓िрдП рдЬाрдпрдлрд▓ рдХा рдЙрдкрдпोрдЧ 250 - 500 рдоिрд▓ीрдЧ्рд░ाрдо (рдПрдХ - рджो рдЫोрдЯे рдЪुрдЯрдХी) рд╢рд╣рдж рдпा рдШी рдХे рд╕ाрде рд╕ुрдмрд╣ рдиाрд╢्рддे рдХे рдмाрдж рд▓ेрдиा рд╕рд╣ी рд╣ै।

2. рдЕрдЧрд░ рдЖрдк рдЕрдкрдиे рдк्рд░рддिрджिрди рдХे рдЖрд╣ाрд░ рдоें рдорд╕ाрд▓े рдХे рд░ूрдк рдоें рдЬाрдпрдлрд▓ рдХा рдЙрдкрдпोрдЧ рдХрд░ рд░рд╣े рд╣ैं рддो рдЖрдк рдХो рдЕрд▓рдЧ рд╕े рдЗрд╕ рдХे рд╕ेрд╡рди рдХрд░рдиे рдХी рдХोрдИ рдЬрд░ूрд░рдд рдирд╣ीं рд╣ै।


* рдЬाрдпрдлрд▓ рдХी рддाрд╕ीрд░ : - 

рдЬाрдпрдлрд▓ рдХी рддाрд╕ीрд░ рдмрд╣ुрдд рд╣ी рдЧрд░्рдо рд╣ोрддी рд╣ै рдЗрд╕рд▓िрдП рдЗрд╕рдХा рдЙрдкрдпोрдЧ рдиिрдпрдоिрдд рдоाрдд्рд░ा рдоें рд╣ी рдХрд░рдиा рдЪाрд╣िрдП। рдЗрд╕рдХा рдЕрдзिрдХ рд╕ेрд╡рди рдЖрдкрдХे рд╢рд░ीрд░ рдХो рдиुрдХ्рд╕ाрди рдкрд╣ुंрдЪा рд╕рдХрддा рд╣ै।


рдЬाрд╡िрдд्рд░ी рдХे рдФрд╖рдзीрдп рдЧुрдг



рдЬाрд╡िрдд्рд░ी рдоें рдоौрдЬूрдж рдХрдИ рдФрд╖рдзीрдп рдЧрддिрд╡िрдзिрдпों рдХी рд╡рдЬрд╣ рд╣ै рдоैрдХ्рд▓िрдЧ्рдирди рдиाрдордХ рддрдд्рд╡। рдпрд╣ рдЬाрд╡िрдд्рд░ी рдХा рдоुрдЦ्рдп рдШрдЯрдХ рд╣ै рдФрд░ рдЗрд╕рдоें рдПंрдЯी-рдоाрдЗрдХ्рд░ोрдмिрдпрд▓ (рдЬीрд╡ाрдгुрд░ोрдзी), рдПंрдЯी-рдЗंрдл्рд▓ेрдоेрдЯрд░ी (рд╕ूрдЬрди рдХрдо рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓े), рдПंрдЯी-рдХैंрд╕рд░ рдФрд░ рдПंрдЯीрдбाрдпрдмिрдЯिрдХ рдЧुрдг рдкाрдП рдЬाрддे рд╣ैं। рдмрддाрдП рдЧрдП рдоैрдХ्рд▓िрдЧ्рдирди рдХे рдЧुрдгों рдХे рдЕрд▓ाрд╡ा, рдЗрд╕рдоें рдПंрдЯीрдСрдХ्рд╕ीрдбेंрдЯ рдЧुрдг рднी рдкाрдпा рдЬाрддा рд╣ै, рдЬो рдСрдХ्рд╕ीрдбेрдЯिрд╡ рд╕्рдЯ्рд░ेрд╕ рдФрд░ рдоुрдХ्рдд рдХрдгों (Free Radicals) рдХो рджूрд░ рдХрд░рдиे рдоें рдорджрдж рдХрд░ рд╕рдХрддा рд╣ै। 


рдЬाрд╡िрдд्рд░ी рдХा рдЙрдкрдпोрдЧ :



• рдбाрдЗрдЬेрд╕्рдЯिрд╡ рд╕िрд╕्рдЯрдо рдХो рд░рдЦे рд╣ेрд▓्рджी:

рдЬाрд╡िрдд्рд░ी рдкाрдЪрди рддंрдд्рд░ рдХे рд▓िрдП рдмेрд╣рдж рдлाрдпрджेрдоंрдж рд╣ोрддा рд╣ै। рдпे рдкेрдЯ рдХी рд╕ूрдЬрди, рдХрдм्рдЬ рдФрд░ рдЧैрд╕ рд╕ंрдмंрдзिрдд рд╕рдорд╕्рдпाрдУं рд╕े рдиिрдЬाрдд рджिрд▓ाрддा рд╣ै। рдЗрд╕рдХे рдЕрд▓ाрд╡ा, рдпे рдорд▓ рдд्рдпाрдЧ рдоें рд╣ोрдиे рд╡ाрд▓ी рдХрдаिрдиाрдИ рд╕े рд░ाрд╣рдд рджिрд▓ाрддा рд╣ै। рдЗрд╕рд▓िрдП рдХрдм्рдЬ рдХी рд╕рдорд╕्рдпा рд╣ोрдиे рдкрд░ рдЗрд╕рдХा рд╕ेрд╡рди рдХिрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै рдпा рдХрдм्рдЬ рдХी рдкрд░ेрд╢ाрдиी рд╣ोрдиे рдкрд░ рдпा рдХрдм्рдЬ рдХी рд╕рдорд╕्рдпा рд╕े рдмрдЪрдиे рдХे рд▓िрдП рдЗрд╕рдХा рд╕ेрд╡рди рдХिрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै। рджрд░рдЕрд╕рд▓ рдЗрд╕рдоें рдеाрдпрдоिрди рд╣ोрддा рд╣ै рдЬो, рдкाрдЪрди рд╢рдХ्рддि рдХो рдмрдв़ाрдиे рдоें рд╕рд╣ाрдпрддा рдХрд░рддा рд╣ै। рд╣ाрд▓ांрдХि рдЗрд╕рдХे рд╕ेрд╡рди рд╕े рдкрд╣рд▓े рдбॉрдХ्рдЯрд░ рд╕े рдЕрд╡рд╢्рдп рд╕рд▓ाрд╣ рд▓ें। 


• рдЗंрдлेрдХ्рд╢рди рд╕े рд▓рдб़рдиे рдоें рдорджрджрдЧाрд░:

рдЬाрд╡िрдд्рд░ी рдоें рдПрд╕्рдЯ्рд░िंрдЬेंрдЯ рдФрд░ рдРрдл्рд░ोрдбिрд╕ीрдпाрдХ рдЧुрдг рд╣ोрддे рд╣ैं рдЬो, рд╢рд░ीрд░ рдХो рдЗрди्рдлेрдХ्рд╢рди рд╕े рд▓рдб़рдиे рдоें рд╕рдХ्рд╖рдо рдмрдиाрддा рд╣ै। рд╕ाрде рд╣ी, рдпрд╣ рд╢рд░ीрд░ рд╕े рд╡िрд╖ाрдХ्рдд рдкрджाрд░्рдеों рдХो рднी рдмाрд╣рд░ рдиिрдХाрд▓рддा рд╣ै। 


• рдбाрдпрдмिрдЯीрдЬ:

рдЬाрд╡िрдд्рд░ी рдоें рдоौрдЬूрдж рдПंрдЯी-рдбाрдпрдмिрдЯिрдХ рдЧुрдг рдХाрдлी рд╣рдж рдбाрдпрдмिрдЯीрдЬ рдХो рдХंрдЯ्рд░ोрд▓ рд░рдЦрдиे рдоें рдорджрджрдЧाрд░ рд╣ै। рджрд░рдЕрд╕рд▓ рдЬрдм рд╢рд░ीрд░ рдоें рдм्рд▓рдб рд╢ुрдЧрд░ рд▓ेрд╡рд▓ рдмреЭ рдЬाрддा рд╣ै рддो рдбाрдпрдмिрдЯीрдЬ рдХी рдмीрдоाрд░ी рдХा рдЦрддрд░ा рдмреЭ рдЬाрддा рд╣ै рдпा рд╡्рдпрдХ्рддि рдбाрдпрдмिрдЯीрдЬ рдХी рд╕рдорд╕्рдпा рд╕े рдкीреЬिрдд рд╣ो рдЬाрддा рд╣ै। рдЗрд╕рд▓िрдП рдбाрдпрдмिрдЯीрдЬ рдХी рдмीрдоाрд░ी рд╕े рдмрдЪрдиे рдХे рд▓िрдП рдЗрд╕рдХा рд╕ेрд╡рди рд▓ाрднрджाрдпрдХ рд╣ोрддा рд╣ै। рдЕрдЧрд░ рдЖрдк рдбाрдпрдмिрдЯीрдЬ рдХे рдкेрд╢ेंрдЯ рд╣ैं рддो рдЕрдкрдиे рд╣ेрд▓्рде рдПрдХ्рд╕рдкрд░्рдЯ рд╕े рд╕рд▓ाрд╣ рд▓ेрдХрд░ рдЗрд╕рдХा рд╕ेрд╡рди рдХрд░ рд╕рдХрддा рд╣ैं। 


• рджांрддों рдХे рд▓िрдП рд▓ाрднрджाрдпрдХ:

рдЬाрд╡िрдд्рд░ी рдоें рдоौрдЬूрдж рдПрд╕्рдЯ्рд░िंрдЬेंрдЯ рдФрд░ рдПंрдЯी-рдЗрди्рдлрд▓ाрдоेрдЯ्рд░ी рдЧुрдг рджाрддों рд╕े рдЬुрдб़ी рдкрд░ेрд╢ाрдиिрдпों рд╕े рдиिрдЬाрдд рджिрд▓ाрддे рд╣ैं। рдЗрд╕рдХे рд╕ेрд╡рди рд╕े рджांрддों рдоें рд╕ूрдЬрди рдХрдо рд╣ोрддी рд╣ै। рдЗрд╕рдоें рдкाрдП рдЬाрдиे рд╡ाрд▓े рддрдд्рд╡ рджांрддों рдХो рдХैрд╡िрдЯी рдФрд░ рд╕рдб़рди рд╕े рдХрд╡рдЪ рдк्рд░рджाрди рдХрд░рддे рд╣ैं।


• рдм्рд▓рдб рд╕рд░्рдХुрд▓ेрд╢рди рдХो рдХрд░े рдмेрд╣рддрд░ :

рдЬाрд╡िрдд्рд░ी рдм्рд▓рдб рд╕рд░्рдХुрд▓ेрд╢рди рдХो рдмूрд╕्рдЯ рдХрд░рддा рд╣ै рдЬो, рд╣рдоाрд░ी рд╕्рдХिрди рдФрд░ рдмाрд▓ों рдХो рд╣ेрд▓्рджी рдмрдиाрддा рд╣ै। рдЗрд╕рдХे рдЕрд▓ाрд╡ा, рдпे рд╣рдоे рдХрдИ рдмрдб़ी рдмीрдоाрд░िрдпों рдФрд░ рдЗрди्рдлेрдХ्рд╢рди рд╕े рдмрдЪाрддा рд╣ै। рдм्рд▓рдб рд╕рд░्рдХुрд▓ेрд╢рди рдХे рдмेрд╣рддрд░ рд╣ोрдиे рд╕े рдбाрдпрдмीрдЯिрдЬ рднी рдХंрдЯ्рд░ोрд▓ рдоें рд░рд╣рддी рд╣ै।


• рд╕्рдЯ्рд░ेрд╕ рдХो рдХрд░рддा рд╣ै рджूрд░ :

рдЬाрд╡िрдд्рд░ी рдХो рд╕्рдЯ्рд░ेрд╕ рдмрд╕्рдЯрд░ рднी рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै। рдпे рд╢ाрд░ीрд░िрдХ рдХे рд╕ाрде-рд╕ाрде рдоाрдирд╕िрдХ рд░ूрдк рд╕े рднी рд╕्рд╡рд╕्рде рд░рдЦрддा рд╣ै। рд╕ाрде рд╣ी, рджिрдоाрдЧ рдХी рд╢рдХ्рддि рдХो рдмрдв़ाрдиे рдоें рднी рдпे рдЕрд╕рд░рджाрд░ рд╣ै। 


• рдХिрдбрдиी рдХे рд▓िрдП рд▓ाрднрдХाрд░ी :

рдЬाрд╡िрдд्рд░ी рдХिрдбрдиी рдХे рд▓िрдП рднी рдмेрд╣рдж рдлाрдпрджेрдоंрдж рд╣ै। рдпे рдХिрдбрдиी рдоें рд╣ोрдиे рд╡ाрд▓ी рдкрдерд░ी рдХो рдмрдирдиे рд╕े рд░ोрдХрддी рд╣ै। рдЕрдЧрд░ рдХिрд╕ी рдХे рдХिрдбрдиी рд╣ै рддो рдЙрд╕े рдЧрд▓ाрдиे рдоें рдорджрдж рдХрд░рддी рд╣ै। 


• рд╕рд░्рджी, рдЦांрд╕ी рдФрд░ рдЬुрдХाрдо :

рдпे рд╡ाрдпрд░рд▓ рдмीрдоाрд░िрдпां рдФрд░ рдл्рд▓ू рд╕े рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा рдк्рд░рджाрди рдХрд░рддी рд╣ै। рдЗрд╕рдХा рдЗрд╕्рддेрдоाрд▓ рдХрдИ рдХрдл рд╕िрд░рдк рдоें рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै। рдЕрд╕्рдердоा рдкेрд╢ेंрдЯ्рд╕ рдХे рд▓िрдП рднी рдпे рдПрдХ рдЕрдЪ्рдЫा рдЙрдкाрдп рд╣ै। 


• рднूрдЦ рдмрдв़ाрдиे рдоें рдорджрджрдЧाрд░ :

рдХрдИ рдмाрд░ рдПрд╕िрдбिрдЯी рд╡ рдкेрдЯ рдоें рд╕ंрдХ्рд░рдордг рд╣ोрдиे рдХे рдХाрд░рдг рд╣рдоाрд░ी рднूрдЦ рдХрдо рд╣ो рдЬाрддी рд╣ै рдпा рднूрдЦ рдирд╣ीं рд▓рдЧрддी рд╣ै। рдРрд╕े рдоें рдЬाрд╡िрдд्рд░ी рдХा рдЗрд╕्рддेрдоाрд▓ рдХрд░ рдкाрдЪрди рд╢рдХ्рддि рдоें рд╕ुрдзाрд░ рдХिрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै। рдЗрд╕рд╕े рднूрдЦ рднी рдмрдв़рддी рд╣ै।


рдЗрди рд╕рднी рдмीрдоाрд░िрдпों рдоें рдЗрд╕рдХा рд╕ेрд╡рди рдФрд░ рд╢рд░ीрд░ рдХो рдлिрдЯ рд░рдЦрдиे рдоें рдХाрдлी рдорджрджрдЧाрд░ рд╣ोрддा рд╣ै। рдЗрд╕рд▓िрдП рдЗрд╕рдХा рд╕ेрд╡рди рдХрд░рдиा рд╢рд░ीрд░ рдХे рд▓िрдП рдЕрдЪ्рдЫा рдоाрдиा рдЬाрддा рд╣ै। рд╣ाрд▓ांрдХि рдХी рднी рд╣рд░्рдмрд▓ рд╕рдк्рд▓ीрдоेंрдЯ्рд╕ рдХे рд╕ेрд╡рди рд╕े рдкрд╣рд▓े рдЕрдкрдиे рд╣ेрд▓्рде рдПрдХ्рд╕рдкрд░्рдЯ рд╕े рдЬрд░ूрд░ рд╕рд▓ाрд╣ рд▓ें। рдХ्рдпोंрдХि рдЗрд╕рдХा рд╢рд░ीрд░ рдкрд░ рдирдХाрд░ाрдд्рдордХ рдк्рд░рднाрд╡ рднी рдкреЬрддा рд╣ै।


рдЬाрд╡िрдд्рд░ी рдХा рд╕ुрд░рдХ्рд╖िрдд рдЙрдкрдпोрдЧ :



1. рдЧрд░्рднрд╡рддी рдФрд░ рд╕्рддрдирдкाрди рдХрд░ाрдиे рд╡ाрд▓ी рдорд╣िрд▓ाрдПं рдЗрд╕рдХे рд╕ेрд╡рди рд╕े рдмрдЪें। рдЕрдЧрд░ рдЗрд╕рдХा рд╕ेрд╡рди рдХрд░рдиा рднी рдЪाрд╣рддी рд╣ैं рддो, рдПрдХ рдмाрд░ рдХिрд╕ी рдЪिрдХिрдд्рд╕рдХ рдпा рд╣рд░्рдмрд▓िрд╕्рдЯ рд╕े рдкрд░ाрдорд░्рд╢ рдЬрд░ूрд░ рд▓ें।

2. рдЕрдЧрд░ рдЖрдк рдХोрдИ рд╕्рд╡ाрд╕्рде्рдп рд╕ंрдмंрдзी рджрд╡ाрдИ рдХा рд╕ेрд╡рди рдХрд░ рд░рд╣े рд╣ैं рддो рдЗрд╕рдХा рд╕ेрд╡рди рдХрд░рдиे рд╕े рдмрдЪें।

3. рдЕрдЧрд░ рдЖрдкрдХो рдХिрд╕ी рддрд░рд╣ рдХी рдПрд▓рд░्рдЬी рдпा рджрд╡ाрдИ рд╕े рдиुрдХрд╕ाрди рд╣ै рддो рдХेрд╕рд░ рдХा рд╕ेрд╡рди рдмिрдиा рдбॉрдХ्рдЯрд░ рдХे рд╕ुрдЭाрд╡ рдХे рди рдХрд░ें।

4. рдЖрдкрдХो рдХोрдИ рдЕрди्рдп рдмीрдоाрд░ी, рд╡िрдХाрд░ рдпा рдХोрдИ рдЪिрдХिрдд्рд╕ीрдп рдЙрдкрдЪाрд░ рдЪрд▓ рд░рд╣ा рд╣ै рддो рдЗрд╕рдХा рд╕ेрд╡рди рди рдХрд░ें।

5. рд╢ोрдзрдХрд░्рддाрдУं рдХे рдоुрддाрдмिрдХ, рдЕрдзिрдХ рдоाрдд्рд░ा рдоें рдЬाрд╡िрдд्рд░ी рдХा рдЗрд╕्рддेрдоाрд▓ рдХрд░рдиे рд╕े рдкрд╣рд▓े рдПрдХ рдмाрд░ рдбॉрдХ्рдЯрд░ рд╕े рд╕рд▓ाрд╣ рдЬрд░ूрд░ рд▓ीрдЬिрдП।

6. рд▓िрд╡рд░ рдХी рджрд╡ाрдУं рдХे рд╕ाрде рдЗрд╕рдХा рдЗрд╕्рддेрдоाрд▓ рдХिрдпा рдЬाрдП рддो рдпрд╣ рджрд╡ाрдУं рдХो рдмेрд╕рд░ рдХрд░ рд╕рдХрддा рд╣ै। рдЗрддрдиा рд╣ी рдирд╣ीं рджोрдиों рдХा рдПрдХ рд╕ाрде рд╕ेрд╡рди рдХрд░рдиे рд╕े рдХрдИ рддрд░рд╣ рдХे рджुрд╖्рдк्рд░рднाрд╡ рд╣ो рд╕рдХрддे рд╣ैं

7. рдпрджि рдЖрдкрдХो рдХिрд╕ी рддрд░рд╣ рдХे рдЦाрдиे, рдЬाрдирд╡рд░ рдпा рд╕ाрдоाрди рд╕े рдПрд▓рд░्рдЬी рд╣ै рддो рдЗрд╕рдХा рд╕ेрд╡рди рдХрд░рдиे рд╕े рдмрдЪрдиा рдЪाрд╣िрдП।

рдпрд╣ां рдкрд░ рджी рдЧрдИ рдЬाрдирдХाрд░ी рдХो рдбॉрдХ्рдЯрд░ рдХी рд╕рд▓ाрд╣ рдХा рд╡िрдХрд▓्рдк рдиा рдоाрдиें। рдХिрд╕ी рднी рджрд╡ा рдпा рд╕рдк्рд▓ीрдоेंрдЯ рдХा рдЗрд╕्рддेрдоाрд▓ рдХрд░рдиे рд╕े рдкрд╣рд▓े рд╣рдоेрд╢ा рдбॉрдХ्рдЯрд░ рдХी рд╕рд▓ाрд╣ рдЬрд░ुрд░ рд▓ें।


* рдЬाрд╡िрдд्рд░ी рдХे рдиुрдХрд╕ाрди (Side Effects Of Mace) : 



рдЦाрдиे рдХा рд╕्рд╡ाрдж рдФрд░ рд╕ेрд╣рддрдоंрдж рдлाрдпрджे рдмрдв़ाрдиे рдХे рд▓िрдП рдЬाрд╡िрдд्рд░ी рдХा рдЗрд╕्рддेрдоाрд▓ рдЦाрдиे рдоें рд╕рд╣ी рдоाрдд्рд░ा рдоें рдХрд░рдиा рдЪाрд╣िрдП। рдЕрдзिрдХ рдоाрдд्рд░ा рдоें рдЬाрд╡िрдд्рд░ी рдХे рдЗрд╕्рддेрдоाрд▓ рд╕े рдЬाрд╡िрдд्рд░ी рдХे рдиुрдХрд╕ाрди рд╣ो рд╕рдХрддे рд╣ैं। рд╕ेрд╣рдд рдХे рд▓िрдП рд╣ाрдиिрдХाрд░рдХ рд╣ोрдиे рдХे рд╕ाрде- рд╕ाрде рдпрд╣ рдЦाрдиे рдХा рднी рд╕्рд╡ाрдж рдмिрдЧрдв़ рд╕рдХрддा рд╣ै। рдЕрдзिрдХ рдоाрдд्рд░ा рдоें рдЬाрд╡िрдд्рд░ी рдХा рд╕ेрд╡рди рдХрд░рдиे рд╕े рдпрд╣ рдиुрдХрд╕ाрди рд╣ो рд╕рдХрддे рд╣ैं।

1) рдЬрд▓рди рдФрд░ рдЕрдкрдЪ:

рдлाрдЗрдмрд░ рдХा рд╕ेрд╡рди рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рдЬाрд╡िрдд्рд░ी рдмрд╣ुрдд рдЕрдЪ्рдЫा рдСрдк्рд╢рди рд╣ै। рдлाрдЗрдмрд░ рдХा рд╕ेрд╡рди рдХрд░рдиे рд╕े рдоेрдЯाрдмोрд▓िрдЬ्рдо рдЕрдЪ्рдЫा рд░рд╣рддा рд╣ै рдФрд░ рд╡рдЬрди рдХрдо рд╣ोрдиे рдоें рднी рдорджрдж рдХрд░рддा рд╣ै। рд╣ाрд▓ांрдХि рдлाрдЗрдмрд░ рдЬрд▓्рджी рд╕े рдкрдЪрддा рдирд╣ीं рд╣ै рдЗрд╕рд▓िрдП рдЗрд╕рдХा рд╕ेрд╡рди рд╕рд╣ी рдоाрдд्рд░ा рдоें рдХрд░рдиा рдЪाрд╣िрдП। рдЕрдзिрдХ рдоाрдд्рд░ा рдоें рдлाрдЗрдмрд░ рдХा рд╕ेрд╡рди рдХрд░рдиे рд╕े рдЕрдкрдЪ рд╣ो рд╕рдХрддी рд╣ै।

2) рд▓ो рдмрд▓्рдб рдк्рд░ेрд╢рд░ :

рдЬाрд╡िрдд्рд░ी рдХो рдм्рд▓рдб рдк्рд░ेрд╢рд░ рд╕ाрдоाрди्рдп рдмрдиाрдП рд░рдЦрдиे рдХे рд▓िрдП рдЬाрдиा рдЬाрддा рд╣ै рд▓ेрдХिрди рдЖрдкрдХो рдмрддा рджें рдХि рдЕрдзिрдХ рдоाрдд्рд░ा рдоें рдЬाрд╡िрдд्рд░ी рдХा рд╕ेрд╡рди рдХрд░рдиे рд╕े рдм्рд▓рдб рдк्рд░ेрд╢рд░ рд╣ाрдИ рднी рд╣ो рд╕рдХрддा рд╣ै। рдм्рд▓рдб рдк्рд░ेрд╢рд░ рд╣ाрдИ рд╣ोрдиे рд╕े рджिрд▓ рдХी рдмीрдоाрд░ी рд╣ोрдиे рдХे рдЖрд╕ाрд░ рдмрдв़ рд╕рдХрддे рд╣ैं।


No comments:

Post a Comment

ЁЯМ▒ р░Жр░пుр░░్р░╡ేр░жం - р░╢р░дాр░╡р░░ి

р░Жр░пుр░░్р░╡ేр░жр░╡ైр░ж్р░пం р░▓ో р░кేр░░్р░Хొр░и్р░и р░кుр░░ాр░др░ир░оైр░и р░оూр░▓ిр░Хр░▓р░▓ో ‘ р░╢р░дాр░╡р░░ి ’ р░Тр░Хр░Яి. р░╢р░дాр░╡р░░ి р░Чుр░░ింр░Ъిр░и р░к్р░░р░╕్р░дాр░╡р░ир░▓ు р░нాр░░р░др░жేр░╢р░кు р░Ер░д్р░пంр░д р░кుр░░ాр░др░и р░╡ైр░ж్р░п р░Ч్р░░ంр░зా...